Op eigen houtje gingen we op avontuur in Surtshelling, de grot van Surtr. We gingen op pad met onze vrienden Theresa en Felix.
Door: Graatje Weber
De afgelopen zomer hebben we ons best gedaan om onontdekte pareltjes in IJsland op te speuren. Als we een dag vrij hadden, en het weer goed was, gingen we op pad. Zo kwam ook Surtshellir op onze radar, dat is één van de grootste lava-tube grotten in de wereld. We gingen op pad met onze Duitse vrienden Theresa en Felix om deze enorme grot te ontdekken. Video'tje zien? Dat kan hier. In dit blog vertellen we over deze spannende plek.
Waat Is Ein Lava-tube?
Een lava-tube is een lange ondergrondse tunnel, een grot, die gevormd is geworden tijdens een vulkaanuitbarsting. De beweging van lava, de stroom, vormt deze tunnels. Een ondergrondse stroom van lava? Dat klinkt raar. Gelukkig heb ik een jaar aardrijkskunde gestudeerd na de middelbare school en kan ik dit uitleggen.
In IJsland heerst een erg koel klimaat. Ten tijde van een vulkaanuitbarsting stroomt de lava, net als water, van het hoogste punt naar het laagste punt. Er ontstaat vanuit de krater een stromende rivier van lava. Echter, de koude lucht laat de lava van bovenaf stevig afkoelen. Het resultaat is dat de bovenste laag van de lavarivier gaat stollen en lavagesteente vormt. Deze laag van lavagesteente functioneert vervolgens als isolerende laag voor de, nog steeds stromende, lava beneden de laag. De koude buitenlucht kan de ondergrondse lava niet bereiken en dus ook niet afkoelen. Die stromende ondergrondse lavarivier vormt een tunnel: een lava-tube.
En Weam Is Surtr De Vuurreus?
Surtr, of Surtur, is een erg belangrijke personage in de Noorse mythologie. Surtr is een vuurreus die de hoofdrol speelt in a apocalypse, Ragnarök. Hij woont in Muspelheim, het rijk van vuur en hij draagt een groot vlammend zwaard. Ragnarök is het einde der tijde in de Noorse mythologie. Surtr gebruikt zijn vlammende zwaard om de wereld in vuur en vlam te zetten tijdens Ragnarök. De wereld wordt vernietigd om plaats te maken voor een nieuwe wereld. Hij vecht tegen andere goden, maar zijn zwaard is onverslaanbaar. Surtr is ook te zien in de Marvel film van Thor: Ragnarok waar hij Asgard, het rijk van de goden, vernietigd.
Op Paad Noa Surtshellir
We vertrekken vanuit Efstidalur naar de grot van Surtr. De link tussen een lava-tube en een vuurreus mag inmiddels wel duidelijk zijn. Dit is de grot van Surtr, waar veel vuur (lava) doorheen is gegaan. We rijden richting Þingvellir National Park en nemen de route 52 naar het noorden toe. Na een stukje comfortabel rijden over asfalt veranderd de weg in een gravel road, het begin van route 550. Deze weg is officieel niet geclassificeerd als een f-road, maar ik zou een 4x4 toch sterk aanbevelen. Het is een ruwe weg. De Volkswagen bus van Felix heeft er weinig moeite mee.
IJsland heet ook wel het land van fire and ice. Terwijl we onderweg zijn naar de grot van de vuurreus, hebben we naast ons een prachtig uitzicht op flinke gletsjers. Op bovenstaande foto zien we Þorisjökull, een kleine gletsjer. Onderstaande foto zet ons uitzicht op Langjökull in beeld. Dit is de op-één-na grootste gletsjer van IJsland. Achter ons hadden we ook uitzicht op de eerste "gestorven" gletsjer van IJsland, de Okjökull. Deze is in recente jaren volledig verdwenen. Die Langjökull willen we eigenlijk wel even van dichtbij bekijken.
Eerst Gletsjer
Er kwam een afslag richting de gletsjer op onze route. Deze weg wordt voornamelijk genomen door tour operators die mensen meenemen op de Langjökull gletsjer. We gingen even een kijkje nemen en zagen bij aankomst een grote bus de gletsjer op rijden. De regel is natuurlijk dat je nóóit zomaar een gletsjer op moet gaan, maar als zo'n enorme bus zonder problemen over het ijs reed dan kon het toch niet zo'n kwaad om even het ijs te proeven.
Het is spannend om op het ijs te lopen, zelfs als zo'n grote bus er net overheen reed. Er waren enkele scheuren in het ijs die we aarzelend van dichtbij bekeken. Langjökull is gemiddeld 50 tot 70 meter dik, maar kan op sommige plekken een dikte van 400 meter bereiken! Dat zijn getallen om serieus te nemen.
De gletsjer heeft veel ijsstromen die als rivieren naar het laagste punt van het ijs stromen. Dit creëert op sommige plekken schitterende watervallen. Op de terugweg zagen we zo'n waterval in de verte. De drone kon gelukkig snel er naartoe vliegen om er een plaatje van te schieten. Ondanks het bijna windstil was op de grond, had de drone flinke moeite om vooruit te komen door sterke wind die van de gletsjer af kwam. Een erg groot verschil op relatief een kleine afstand.
Hop, Noa De Grot
Dan eindelijk de grot waar we voor gingen. Deze grot is onbewaakt. Er is niets of niemand te bekennen en je kunt de grot op eigen houtje betreden. Dat maakt het wel spannend. Zoals uitgelegd is deze grot een lange ondergrondse tunnel. Op sommige plekken is het dunne plafond van de tunnel ingestort, dit creëert een opening. Zo'n opening geeft je de mogelijkheid om de grot binnen te gaan of te verlaten. Wij besloten naar binnen te gaan.
Het werd snel pikkedonker. Felix had een headlight, Theresa en wij deden het met de flashlight van onze telefoons. Er was geen pad en er lagen overal grote stenen waar we overeen moesten klauteren. We gingen dieper de grot in tot we op een zachte, vlakke ondergrond kwamen. Dit was de bodem van de lava tunnel.
Surtr's Plaetske
We deden onze lichten uit. Totale duisternis. Je blijft stilstaan, maar toch voelt het alsof iets beweegt. Akelig. We konden niet eens onze eigen handen zien als we die naar voren staken, zó donker. Snel weer het licht aan. Met Felix's zijn lamp zagen we dat we in een enorme ondergrondse ruimte stonden met het plafond ongeveer 15 meter boven onze hoofden. Er was geen einde te zien van de tunnel, alleen maar duisternis. De rotswanden van de grot waren zwart met rode strepen en tinten. Oké, als die vuurreus Surtr ergens een plekje moest hebben dan zou dit wel dé perfecte locatie zijn.
We besloten om verder de duistere tunnel in te lopen. Door de duisternis is het erg lastig te bepalen hoeveel meter je aflegt. Soms konden we normaal lopen, maar op veel momenten was het goed uitkijken voor flinke stenen en keien. Er was geen pad hier en geen gids.
Oetgang! Of Toch Neet?
We zagen licht aan de tunnel. Pfieuw, de uitgang. Stiekem wel een opluchting want het was een spannende wandeltocht zo ondergronds in een pikkedonkere grot. We konden er weer uit! Althans, dat dachten we. Snel ontdekten we dat deze opening té hoge rotswanden had. Het lukte niet om een plek te vinden om uit de opening te klimmen. Dat zou een erg gevaarlijke situatie met zich meebrengen. Daar stonden we mooi te kijken. Er was geen andere optie dan terug de duistere tunnel in te gaan...
Ein Gokje Wagen
Er waren twee opties: de hele weg terug lopen die we al gelopen hadden óf dieper de tunnel in gaan om te hopen dat de volgende opening wel een mogelijkheid gaf om uit de grot te klimmen. Avontuurlijk dat we zijn besloten we dieper de grot in te gaan. Soms was de grot best smal en kwam het plafond dichtbij. Her en der was het plafond van de tunnel zó dun dat er kleine openingen waren die licht naar binnen lieten. Natuurlijke lampen aan 't plafond!
Na een ruige klim kwamen we eindelijk uit bij een opening. Ook deze opening gaf geen mogelijkheid om uit de tunnel te klimmen. Wederom waren de rotswanden te hoog. Gelukkig konden we vanuit deze opening al de volgende opening zien in de donkere tunnel. Die gaf wel de optie om de grot te verlaten. We liepen terug naar de auto, deels over het plafond van de grot. Wat een bijzondere plek is dit.
Veur De Avontuurlijke Toerist
Voor ieder die IJsland bezoekt en op jacht is naar verborgen pareltjes is Surtshellir wel een uitdagende plek. Deze grot ligt volledig buiten de toeristenroutes en is gratis om te bezoeken. Wij bezochten de grot begin augustus en er was niemand in de buurt. Er is een grote kans dat je hier alleen bent. Dit maakt het natuurlijk erg spannend, maar kan ook gevaarlijk zijn. Ga voorbereid op pad en ga nooit alleen. Mocht er iets gebeuren dan zijn er ook geen mensen in de buurt om je te helpen. Er is geen bereik hier voor je telefoon, dus je bent op jezelf aangewezen. Met de duistere en erg ruwe omstandigheden in de grot raden we aan deze plek alleen te bezoeken als je enige ervaring hebt of met mensen mee bent die ervaring hebben.
Surtshellir geeft een schitterend beeld van de vulkanische geologie van IJsland weer. Je loopt er letterlijk zelf doorheen en wordt onderdeel van een oude vulkaanuitbarsting. Het bizarre landschap levert veel mogelijkheden op om unieke foto's te schieten. Unieke foto's die je nog niet duizend keer hebt gezien op sociale media. Dat is voor ons de reden om op jacht te gaan naar onontdekte plekjes!
Beyond Travels
Ook op de mooiste locaties komen tijdens je volgende avontuur? Wij hebben alle gave locaties gebundeld in interactieve kaarten op Google Maps. Gemakkelijker wordt het niet om te navigeren naar de allermooiste plekjes! Alles is met de hand geplaatst en gebaseerd op onze eigen ervaringen en avonturen. Kijk snel of jouw bestemming al op onze website staat.
Instagram: Follow the adventure here.
Youtube: Watch our travel videos here.
Facebook: Be part of us here.
Get in touch: Send us an email.